دنباله دار 3I/ATLAS که همچنین با نام‌های C/2025 N1) ATLAS) و پیش‌تر A11pl3Z شناخته می‌شود. این یک دنباله‌دار میان‌ستاره‌ای است که از فضای خارج منظومه شمسی وارد شده است و در ۱ ژوئیه ۲۰۲۵ توسط ایستگاه سامانه هشدار نهایی برخورد سیارک به زمین در ریو وورتادو، شیلی، حین نزدیک شدن به خورشید کشف شد. در زمان کشف این دنباله‌دار در فاصله ۴٫۵ واحد نجومی (۶۷۰ میلیون کیلومتر) از خورشید قرار داشت و با سرعت نسبی ۶۱ کیلومتر بر ثانیه (۳۸ مایل بر ثانیه) حرکت می‌کرد. این جرم روی یک مسیر هذلولی نامحدود با خروج از مرکز مداری ۶٫۱۳ ± ۰٫۰۲ به دور خورشید حرکت می‌کند. 3I/ATLAS سومین جرم میان‌ستاره‌ای تأییدشده‌ای است که از منظومه شمسی عبور می‌کند، پس از اوموآموا (کشف‌شده در ۱۹ اکتبر ۲۰۱۷) و 2I/Borisov (کشف‌شده در ۲۹ اوت ۲۰۱۹).
برخی شایعات در باره این مسئله که این یک سفینه فضایی است به عنوان خبری زرد در فضای مجازی بازتاب داشته است. ولی طبق تحقیقات مختلف این جرم قابلیتی از مانور فضایی یا شواهدی از یک سکونتگاه ارائه نداده که بتواند آن را به اثبات برساند.
دنباله‌دار 3I/ATLAS در تاریخ ۲۹ اکتبر ۲۰۲۵ به نزدیکترین فاصلهٔ خود از خورشید رسید (نقطه حضیض)؛ این فاصله برابر با ۱٫۳۶ واحد نجومی (معادل ۲۰۳ میلیون کیلومتر یا ۱۲۶ میلیون مایل) است که میان مدارهای زمین و مریخ قرار دارد. به‌نظر می‌رسد منشأ این دنباله‌دار یکی از دو لایهٔ نازک یا ضخیم دیسک کهکشان راه شیری باشد. اگر منشأ آن از دیسک ضخیم باشد، سن دنباله‌دار ممکن است دست‌کم ۷ میلیارد سال باشد؛ یعنی قدیمی‌تر از خود منظومهٔ شمسی.
در ۹ نوامبر فرانک نیبلینگ و مایکل بوچنر با استفاده از تلسکوپی در اسپانیا این عکس را از دنباله‌دار در آسمان قبل از طلوع خورشید گرفتند:
نیبلینگ می‌گوید: «با وجود ارتفاع کم دنباله‌دار (۹ تا ۱۲ درجه) و تداخل نور ماه (۸۲ درصد روشنایی) ما توانستیم این تصویر را با جزئیات خوب ثبت کنیم. این تصویر به شدت پردازش شده است تا پاددم را در یک طرف و دم «دودآلود» را در طرف دیگر نشان دهد.»
دیگر ستاره‌شناسان آماتور نیز از 3I/ATLAS عکس گرفته‌اند. همه تصاویر اخیر نشانه‌هایی از یک دم شبیه دنباله‌دار را نشان می‌دهند. عکس مایکل یاگر در ۸ نوامبر، افشانه‌ای از ۴ یا ۵ توده دود را نشان داد که تا حدودی توسط عکس آلبرتو کیخانو وودنیزا در همان صبح تأیید شد. ساختار دم ممکن است روز به روز در حال تغییر باشد.
تمام رگه‌های موجود در عکس نیبلینگ چیست؟ ماهواره‌های استارلینک. زمین توسط بیش از ۸۰۰۰ عدد از آنها احاطه شده است، بنابراین گرفتن عکس از این دنباله‌دار صبحگاهی که در ارتفاع پایین قرار دارد بدون دخالت استارلینک تقریباً غیرممکن است.
دنباله دار در ۱۹ دسامبر ۲۰۲۵ به نزدیکترین فاصله از زمین به مقدار ۲.۲ واحد نجومی می رسد و فرصت مناسبی برای مطالعه بهتر آن فراهم است.
منبع: spaceweather.com
